0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi başkanlığında, Türkiye-İran Yüksek Seviyeli İşbirliği Kurulu’nun 7’nci toplantısı gerçekleşti. Toplantının akabinde Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Reisi ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Daha sonra da Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile ikili bir görüşme gerçekleştiren Erdoğan, dünyanın gözünün çevrildiği görüşmelerle ilgili olumlu sinyaller verdi. Son olarak ise 3 başkan ortak basın açıklaması yaptı.

“ÖNÜMÜZDEKİ DEVİR DAHA SIK GÖRÜŞME İMKANI BULACAĞIZ”

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’i selamlayarak konuşmasına başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, tepe toplantılarının 7’ncisine konut sahipliği yaparak kendilerini buluşturan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin şahsında İran Hükümetine ve halkına misafirperverlikleri için teşekkür etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu formatta en son 2019’da Ankara’da bir ortaya geldiklerini hatırlatırken, koronavirüs salgını nedeniyle 2020’deki toplantıyı çevrim içi olarak gerçekleştirdiklerini söyledi. Erdoğan, “İnşallah önümüzdeki periyot daha sık görüşme imkanı bulacağız.” diye konuştu. Tepenin akabinde ise 3 başkanın de imzasıyla 16 unsurluk bir bildiri yayınlandı.

16 UNSURLUK BİLDİRİ

Liderlerin imza attığı 16 unsurluk bildiri şu biçimde:

1. Devlet Liderleri Suriye’de alandaki şimdiki durumu ele almışlar, 1 Temmuz 2020 tarihinde görüntü konferans yoluyla yapılan son toplantının akabinde meydana gelen gelişmeleri değerlendirmişler ve ortalarında varılan mutabakatlar ile Dışişleri Bakanlarının ve temsilcilerinin toplantılarındaki mutabakatlar uyarınca üçlü işbirliğini güçlendirme konusundaki kararlılıklarını vurgulamışlardır. Ayrıyeten, son memleketler arası ve bölgesel gelişmeleri ele almışlar ve Astana Sürecinin, Suriye krizinin barışçıl ve sürdürülebilir tahlilindeki öncü rolüne vurgu yapmışlardır.

2. Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğü ile Birleşmiş Milletler Kaidesi’nin emel ve prensiplerine olan kuvvetli bağlılıklarını vurgulamışlardır. Bu unsurlara üniversal olarak hürmet gösterilmesi ve kim tarafından yapılırsa yapılsın hiçbir aksiyonun kelam konusu prensipleri zayıflatmaması gerektiğine işaret etmişlerdir.

3. Terörün her tıp ve biçimiyle gayret etmek hedefiyle birlikte çalışmaya devam etme kararlılıklarını lisana getirmişlerdir. Sivil tesisleri amaç alan ve temiz can kayıplarına neden olan taarruzlar da dahil olmak üzere, Suriye’nin çeşitli bölgelerindeki Terör örgütlerinin ve bunlarla iltisaklı farklı isimler altındaki kümelerin artan varlık ve faaliyetlerini kınamışlardır. Suriye’nin kuzeyi ile ilgili tüm düzenlemelerin eksiksiz bir biçimde uygulanması gerektiğinin altını çizmişlerdir.

4. Gayrimeşru özyönetim teşebbüsleri dahil olmak üzere, terörle gayret kisvesi altında alanda yeni gerçeklikler oluşturulmasına dair her türlü teşebbüsü reddetmişler ve Suriye’nin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün yanısıra komşu ülkelerin ulusal güvenliğini tehdit eden hudut ötesi hücumlar ve sızmalar dahil olmak üzere ayrılıkçı gündemlere karşı durma kararlılıklarını vurgulamışlardır.

5. Suriye’nin kuzeyindeki durumu ele almışlar, bu bölgede kalıcı güvenlik ile istikrarın lakin ülkenin egemenliği ve toprak bütünlüğünün koruması temelinde sağlanabileceği konusunu vurgulamışlar, bu taraftaki eforlarını koordine etme konusunda mutabık kalmışlardır. Suriye’ye ilişkin olması gereken petrol gelirlerinin yasadışı olarak ele geçirilmesine ve aktarılmasına karşı olduklarını tabir etmişlerdir.

6. Memleketler arası insancıl hukuk uyarınca, sivillerin ve sivil altyapının korunmasını sağlarken, terör örgütleriyle ilişkili tüm başka bireyler, kümeler, teşebbüsler ve varlıkların büsbütün ortadan kaldırılması maksadıyla ortalarındaki süregiden işbirliğinin devam ettirilmesi konusundaki kararlılıklarını teyit etmişlerdir.

7. İdlip Gerginliği Azaltma Bölgesindeki durumu detaylarıyla ele almışlar ve alanda sükunetin sağlanması için İdlip’le ilgili bütün mutabakatların tam olarak uygulanması gerektiğinin altını çizmişlerdir. İdlip Gerginliği Azaltma bölgesinin içindeki ve dışındaki sivillere tehdit oluşturan terörist kümelerin varlığı ve terörist faaliyetleri konusunda önemli tasalarını lisana getirmişlerdir. İnsani durum da dahil olmak üzere, İdlip Gerginliği Azaltma bölgesi ve etrafındaki durumdaki olağanlaşmanın sürdürülebilir olmasını sağlamak için daha fazla uğraş göstermek konusunda mutabık kalmışlardır.

8. Suriye’deki insani durumdan duydukları derin tasayı kaydetmişlerdir. Milletlerarası hukuka, memleketler arası insancıl hukuka ve BM Kaidesi’ne ters tüm tek taraflı yaptırımları, ayrıyeten, belli bölgelere yönelik muafiyetler uygulamak suretiyle ayrılıkçı gündemlere fayda sağlayacak ve ülkenin parçalanmasına yol açabilecek ayrımcı tedbirleri reddetmişlerdir. Bu bağlamda, başta BM ve insani yardım kuruluşları ile başka hükümet/hükümet dışı milletlerarası kuruluşlar olmak üzere memleketler arası topluma, ayrımcılık, siyasallaştırma ve önkoşullar olmaksızın ve daha şeffaf bir formda tüm Suriyelilere yönelik yardımlarını arttırmaları davetinde bulunmuşlardır.

9. Suriye ihtilafına askeri tahlil getirilemeyeceğine ve ihtilafın sadece Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun 2254 sayılı kararı çerçevesinde, Birleşmiş Milletler’in kolaylaştırıcılığında, Suriyelilerin öncülüğü ve sahipliğinde bir siyasi süreç yoluyla sona erdirilebileceğine dair inançlarını teyit etmişlerdir. Bu bağlamda, Astana garantörlerinin belirleyici katkılarının ve Soçi’deki Suriye Ulusal Diyalog Kongresinin kararlarının uygulanmasının sonucunda ortaya çıkan Anayasa Komitesinin değerli rolünün altını çizmişlerdir. Anayasa Komitesi’nin müteakip oturumlarının sürdürülebilir ve tesirli çalışmasını sağlamak için Komite üyeleriyle ve kolaylaştırıcı olarak BM Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen ile daima etkileşimi desteklemeye hazır olduklarını yinelemişlerdir. Komite’nin anayasa ıslahatı hazırlama ve halkın onayına sunma vazifesini yerine getirebilmesi ve çalışmalarında ilerleme kaydedebilmesi için çalışmalarında, Misyon Tarifine ve Temel Metot Kurallarına riayet etmesi ve üyeler ortasında mutabakat sağlanabilmesi için dış müdahale ve dışarıdan dayatılan vakit çizelgeleri olmaksızın uzlaşı ve yapan angajman anlayışıyla yönetilmesi gerektiğini söz etmişlerdir. Anayasa Komitesinin faaliyetlerini rastgele bürokratik ve lojistik mahzur olmaksızın sürdürebilmesi gerektiğinin altını çizmişlerdir.

10. Astana formatının ilgili Çalışma Kümesi çerçevesinde tutukluların/kaçırılanların karşılıklı salıverilmesinin sürdürülmesi konusundaki kararlılıklarının altını çizmişlerdir. Çalışma Kümesinin, Suriyeli taraflar ortasında inanç inşa etmekteki tesirini ve gerekliliğini kanıtlayan özgün bir sistem olduğunun altını çizerek, tutukluların özgür bırakılması konusundaki çalışmalarını sürdürmeye, cenazelerin teslimi ve kayıp bireylerin kimliklerinin belirlenmesi konusundaki faaliyetlerini misyon tarifine uygun olarak genişletme kararlılıklarını açıklamışlardır.

11. Sığınmacıların ve ülke içinde yerlerinden edilmiş şahısların, geri dönme ve bu çerçevede desteklenme haklarını teminen, Suriye’deki asıl ikamet yerlerine inançlı ve istekli geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasının gerekliliğinin altını çizmişlerdir. Bu bağlamda, milletlerarası topluma, bu şahısların tekrar yerleşimleri ve günlük olağan ömürlerinin tesis edilmesi için uygun katkılar sağlama ve yük paylaşımında daha fazla sorumluluk alma; bu meyanda, temel altyapının onarımı da dahil olmak üzere, bilhassa su, elektrik, sanitasyon, sağlık, eğitim, tesisleri, okullar, hastaneler ile memleketler arası insancıl hukuka uygun insani mayın faaliyetleri dahil erken toparlanma projeleri aracılığıyla Suriye’ye yönelik yardımları artırma davetinde bulunmuşlardır.

12. İsrail’in, sivil altyapı dahil Suriye’deki askeri hücumlarını kınamışlardır. Bu akınların, milletlerarası hukuku, memleketler arası insancıl hukuku ve Suriye’nin egemenliğini ihlal ettiğini değerlendirmişler; bölgeyi istikrarsızlaştırdığını ve gerginliği tırmandırdığını teslim etmişlerdir. İsrail’in bu bağlamda aldığı tüm karar ve tedbirleri de geçersiz sayan ve bunların hiçbir türel tesiri olmadığını kıymetlendiren Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun 242 ve 497 sayılı kararları başta gelmek üzere, Suriye Golanı’nın işgalini reddeden ilgili Birleşmiş Milletler kararlarının hükümleri dahil, kozmik olarak tanınan milletlerarası hukuk kararlarına uyulması gerekliliğini teyid etmişlerdir.

13. Suriye sıkıntısına ek olarak, ortak siyasi ve ekonomik işbirliğini artırmak için farklı alanlardaki üçlü uyumu güçlendirmeye yönelik isteklerini teyit etmişlerdir;

14. Astana Formatında düzenlenen Suriye bahisli Memleketler arası Toplantının 19.sunun 2022 yılının sonuna kadar düzenlenmesini teminen temsilcilerini görevlendirmekte mutabık kalmışlardır;

15. Bir sonraki Üçlü Tepeyi Rusya Federasyonu Devlet Lideri Sayın Vladimir Putin’in daveti üzerine Rusya Federasyonu’nda gerçekleştirmekte mutabık kalmışlardır.

16. Rusya Federasyonu Devlet Lideri ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Tahran’da gerçekleştirilen Astana Formatında Üçlü Tepeye mesken sahipliği yapmasından dolayı İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İbrahim Reisi’ye samimi teşekkürlerini söz etmişlerdir.